Het overlijden van een dierbare is een emotioneel zware periode. Naast het verdriet komt er ook een hoop regelwerk bij kijken, vooral als het gaat om de nalatenschap. Wie krijgt wat? Moeten er schulden worden afbetaald? En hoe zit het met de belasting?
Dit proces is vaak best complex en tijdrovend, zeker als er meerdere erfgenamen betrokken zijn. In dit artikel leggen we daarom stap voor stap uit hoe je een nalatenschap zorgvuldig afhandelt, zonder onnodige stress of conflicten.
Controleer of er een testament is
De eerste stap in het afhandelen van een nalatenschap is nagaan of de overledene een testament heeft opgesteld. Dit kun je controleren via het Centraal Testamentenregister. In een testament staat precies beschreven wie wat krijgt en of er specifieke wensen zijn vastgelegd.
Als er geen testament is, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. Dit wordt de ‘wettelijke verdeling’ genoemd en houdt in dat de echtgenoot en kinderen de nalatenschap erven, waarbij de langstlevende partner financieel wordt beschermd.
Maak een overzicht van bezittingen en schulden
Voordat je iets kunt verdelen, is het belangrijk om een duidelijk beeld te krijgen van de nalatenschap. Dit betekent dat je alle bezittingen en schulden op een rij moet zetten. Denk aan:
- Bankrekeningen
- Onroerend goed
- Leningen en andere financiële verplichtingen
- Waardevolle spullen zoals sieraden of kunst
- Lopende abonnementen en contracten
Een notaris kan helpen bij het opstellen van een boedelbeschrijving, zodat alle erfgenamen inzicht krijgen in wat er precies te verdelen valt.
Ben je erfgenaam? Maak dan een keuze
Als erfgenaam heb je drie mogelijkheden:
- Zuiver aanvaarden: Je accepteert zowel de bezittingen als de eventuele schulden van de overledene.
- Beneficiair aanvaarden: Je accepteert de erfenis alleen als er meer bezittingen dan schulden zijn. Dit biedt bescherming tegen onverwachte schulden.
- Verwerpen: Je wijst de erfenis volledig af, waardoor je geen rechten of plichten hebt met betrekking tot de nalatenschap.
Let op: als je spullen van de overledene verkoopt of gebruikt, wordt dit gezien als een zuivere aanvaarding en ben je aansprakelijk voor eventuele schulden.
Regel de uitvaart
De uitvaart moet snel geregeld worden. De kosten komen in eerste instantie voor rekening van de nabestaanden, maar kunnen later vergoed worden uit het nalatenschap. Als de overledene een uitvaartverzekering had, worden (een deel van) de kosten daarmee gedekt. Controleer ook of er specifieke wensen waren voor de begrafenis of crematie.
Betaal openstaande schulden en belastingen
Voordat de erfenis verdeeld kan worden, moeten eerst de schulden en belastingen worden afbetaald. Denk aan:
- Hypotheek of huur
- Onbetaalde rekeningen
- Erfbelasting (deze moet binnen acht maanden na overlijden worden aangegeven en betaald bij de Belastingdienst)
Het is verstandig om bij twijfel een financieel adviseur of erfrechtadvocaat in te schakelen.
De erfenis verdelen
Pas nadat alle schulden zijn voldaan, kan de resterende nalatenschap worden verdeeld onder de erfgenamen. Dit gebeurt volgens het testament of, als er geen testament is, volgens de wettelijke verdeling. In veel gevallen gaat dit soepel, maar soms ontstaan er conflicten over de verdeling. Om ruzie binnen de familie te voorkomen, is het verstandig om een onafhankelijke notaris of erfrecht advocaat in te schakelen.
Schakel de juiste hulp in
Het afhandelen van een nalatenschap kan juridisch en emotioneel complex zijn. Een erfrecht advocaat kan je hierbij helpen door je te begeleiden bij juridische kwesties, het afhandelen van schulden en het correct verdelen van de erfenis. Zo voorkom je dat je onverwacht met problemen of conflicten te maken krijgt.
Het afhandelen van het nalatenschap is vaak behoorlijk ingewikkeld, door juridische vraagstukken. Dit, in combinatie met de emotionele sferen, kan zorgen voor spanningen en conflicten in de familie. Om dit te voorkomen wordt daarom vaak aangeraden om juridische hulp te zoeken, zodat er een onafhankelijke partij mee kan kijken en kan beslissen wat het beste is. Een goede partij als Eersterechtshulp is hier een goed voorbeeld van.
